ÇIĞIRTMA NEDİR 2 (AZERİ MUTFAK DEYİMİ)

Çığırtma, Azerbaycan'da üzerine yumurta kırılarak yapılan yemeklerin genel adıdır. Ispanak çığırtması, domates çığırtması,patates çığırtması, patlıcan çığırtması, kıyma çığırtma ve tavuk çığırtması gibi çeşitleri vardır. Bu yemeklerin hepsinin ortak özelliği, üzerlerine en son çırpılmış yumurta dökülmesidir.

Çığırtma sözü Azərbaycan mətbəxinə yad deyil. 1O qədər çığırtma növümüz var ki. İspanaq Çığırtması, Pomidor Çığırtması, Kartof Çığırtması, Badımcan Çığırtması, Qiyma Çığırtma və sairə. Bu yeməkləri birləşdirən odur ki, hamısının üzərinə ən axırda çırpılmış yumurta tökülüb bişirilir. Toyuq Çığırtması belə yeməklərdən biridir. Çox ləzzətli olur. Bu yeməyin bişirmə üsulu şəhərdən şəhərə, rayondan rayona, hətta ailədən ailəyə bir az da olsa dəyişir. Mənim üsulum isə burda gördüyünüzdür. Toyuq əti bişdikdən sonra mən onu bir müddət pomidor və soğanla vam odda bişirirəm ki, dadlar bir birinə qarışsın və pomidorlu sous yumşalsın. Yumurtanın sayını isə çox eləmirəm. Rəfiqəm Güllü isə bu yeməyi başqa cür bişirir. Yeməyə limon turşusu əlavə edir. Məncə ləzzətli olar. Gərək bir gün onun da metodundan istifadə edim. Eşitdiyimə görə Səlyan rayonunda da toyuq çığırtmasını limon suyuyla bişirirlər. Bəs siz bu yeməyi necə bişirirsiniz? Maraqlıdır.

POMİDOR ÇIĞIRTMASI (AZERİ MENEMENİ DİYEBİLİRİZ)
:
# Qazana yağ tökülür, bir az qızınca incə doğranmış soğan, əlavə edilir pəmbələşincəyə qədər bişirilir.
# Pamidorun qabığları soyulur, zər şəklində kiçik kiçik doğranır.
# Bibərlərin tumları çıxardılır, 1-2 sm. Qalınlığında doğranır.
# Pəmbələşən soğanın üzərinə doğranan bibərlər əlavə edilir, bibərlər bir az solunca pamidorlar əlavə edilir.
# Çuxur bir qabın içinə yumurtalar qırılır, 1 çay qaşığı duz əlavə olunur, ağı sarısına qarışana qədər çırpılır.
# Çırpılmış yumurtalar pamidorlu qarışıma əlavə olunur, orta hərarətli atəştə, yumurtalar arzu edilən şəklə gələnə qədər bişirilir.
# Üzərinə qırmızı pul bibər səpilərək, isti olaraq xidmət edilir.
Not: Pamidorların qabığlarını asand soymaq üçün, pamidorları qaynar suya batırıb az vaxt sonra çıxarmaq lazımdir.
İlk olaraq pomdir çığırtması üçün pomidor,yumurta,kərə yağı və bibər,hətta soğanda əlavə edə bilərsiniz.Soğanda əlavə edəcəksinizsə əvvəlcə soğan yağda qovrulur sonra pomidor və bibər əlavə olunur.Suyunu çəkdikdən sonra duz ,istiot və çırpılmış yumurta əlavə olunur.Әsasənda səhər yeməklərinin bəzəyi olan pomidor çığırtması hazırdır.

ÇIĞIRTMA (GÜRCÜ ÇORBASI)
GÜRCİSTANDAN BİR ÇIYIRTMA İHTİMALEN AZERİLERDEN AŞIRMA ZİRA İÇİNE SON OLARAK YİNE YUMURTA KONULUYOR
ÇIĞIRTMA (BİR NEVİ ÇORBA YUMURTA TERBİYELİ)
Çığırtma (Gürcüce: ჩიხირთმა), Gürcistan'da yapılan bir çeşit terbiyeli tavuk suyu çorbasıdır. Malzeme olarak tavuk göğsü, limon suyu, kişniş, zeytinyağı, un, soğan,yumurta kullanılır. Karışım, çiğ yumurtaların eklenmesinden sonra 5-7 dakika süreyle pişirilir.

Çığırtma Plov
Tavuk eti - 200 gr
Pirinç - 150 gr
Erimiş yağ - 40 gr
Baş soğan - 40 gr
Yumurta - 1 adet
Limon tuzu - 0,05 gr
Safran - 0,1 gr
Tuz
 Piliç 35-40 gramlık parçalara doğranır, tuzlanır ve tavada yağ içinde kızartılır. Bazen piliç suda yarım hazır olana kadar pişirilir. Ona yağda kızartılmış soğan, limon asidi, biber, safran vurulur üzerine çırpılmış yumurta dökülüp fırında pişirilir. Sofraya verildiği zaman tabağa tepecik şeklinde pirinç çekilir, yanına hazır çığırtma ve bir dilim limon konur, üzerine yağ dökülür.

Kıymalı-çığırtma pilav

Koyun eti - 165 gr, pirinç - 150 gr, erimiş yağ - 50 gr, baş soğan - 30 gr, yumurta - 2 adet, safran - 0,1 gr, biber - 0,5 gr, tuz. Koyun etinden hazırlanmış kıyma yağda kavrulur, ayrıca yağda kavrulmuş soğan eklenir, üstüne çırpılmış yumurta eklenip fırında pişirilir. Pirinçten ayrıca pilav hazırlanır. Servis edilirken, servis tabağına pilav, üstüne kıyma-çığırtma konur.

Gence Çığırtması 

Koyun eti – 220gr, yumurta 2 adet, baş soğan – 50 gr, erimiş yağ- 25 gr, yoğurt – 50 gr, domates – 50gr, limon turşusu – 5gr, kişniş veya dereotu- 15 gr, safran – 0,05 gr, biber, tuz. Koyun etinden 60-70 gramlık parçalar kesilir, tencereye konur. Et suyu ve safran suyu ilave edilip kendi buharında pişirilir. 

Patlıcan çığırtması

Patlıcan çığırtması, Azerbaycan'ın milli yemeklerinden biri. Patlıcan, sıvı yağ, yumurta, maydanoz, biber ve tuzla yapılır.Bergama'da yapılan patlıcan çığırtması ile yalnızca ad benzerliğine sahiptir.
Patlıcanın kabuğu soyulur. Yarım halka şeklinde patlıcanlar doğranır. Üzerine tuz sürülüp acı suyu çıkması sağlanır. Patlıcanlar önce kızartılır. Yağda kızartılmış soğan üzerine eklenir. Biraz kavrulduktan sonra üzerine çırpılmış yumurta eklenir. Fırında pişirilir. Servis edilirken üzerine yağ dökülür ve maydonoz ile süslenir.

Kıyma çığırtması

Koyun eti ile soğandan hazırlanmış kıymaya tuz, karabiber ve safran eklenip yağda kavrulur. Bu karışımın üzerine mikserde çırpılmış yumurta dökülür. Fırında pişirilir. Sofraya servis edilirken üzerine yeşillik serpilir.

BAKUNUN MEŞHUR TOYUQ ÇIĞIRTMASI

f

TOYUQ ÇIĞIRTMASI

4-6 porsiya üçün nəzərdə tutulub

Ərzaqlar

Bitki yağı

3 xörək qaşığı

Kərə yağı

2 xörək qaşığı

Soğan (iri baş yarım-halqalara doğranmış)

1 ədəd

Tikələrə bölünmüş toyuq əti

1 kg

Pomidor (xırda doğranmış iri yetişmiş)

4 ədəd

Yumurta (yüngülvari çalınmış)

3 ədəd

Keşniş

zövqə görə

Duz

1 çay qaşığı

İstiot

1/4 çay qaşığı

Qeyd 1: Əgər pomidorlarınız yaxşı yetişmiş ve sulu deyilsə, onda yarım stəkan qaynar suda 1 xörək qaşığı tomat yumuşaldın və pomidorlarla bərabər yeməyə əlavə edin.

Qeyd 2: Bu yemək sobada bişirilib birbaşa süfrəyə də verilə bilər. Bunun üçün yumurtanı əlavə etməzdən əvvəl yeməyi soba qabına boşaldıb üzərinə yumurta əlavə edib 200C dərəcəlık sobada yumurta bərkiyənə qədər bişirin. Sonra Çığırtmanı elə o qabdaca süfrəyə verin.

1. Tavada 2 xörək qaşığı bitki yağı qızdırın və soğanı əlavə edib təxminən 10 dəqiqə qızardın. Qızarmış soğanı ayrı qaba boşaldıb, qabı kənara qoyun.

2. Qalan bitki yağını və kərə yağını soğanı qızartdığınız tavada qızdırın. Qeyd: Ərinmiş yağdan istifadə edirsinizsə, onda bitki və kərə yağının yerinə 3 xörək qaşığı ərinmiş yağ istifadə edin. Yağa toyuq tikələrini əlavə edib hər iki tərəfini yaxşıca qızardın.

3. Toyuğa duz və istiot vurun. Üztünə qızarmış soğanı, doğranmış pomidoru da əlavə edin. Tavanın qapağını örtün və yeməyi arada qarışdıraraq orda odda təxminən 25 dəqiqə ərzində toyuq əti yumuşalana qədər bişirin.

4. Çalınmış yumurtaları toyuğun üzərinə tökün. Tavanın qapağını örtün və yeməyi yumurta bir az bərkiyənə kimi (təxminən 5-7 dəqiqə çəkir) bişirin. Bu müddət ərzində tavanı qarışdırmayın! Toyuq Çığırtmasını süfrəyə verməzdən əvvəl üstünə zövqə görə doğranmış keşniş səpin. Çörək və ya plovla yeyin.

Toyuq çığırtma tarifi 2

Tavuk– 1 tane,

Kuru soğan – 2 tane,

Limon tuzu – ½ çay kaşığı veya 1 limonun suyu,

Yumurta – 2 tane,

Yağ (bitkisel yağ veya sadeyağ) – 2 yemek kaşığı,

Tuz, karabiber – arzuya göre

Kelime olarak kızartılmış etin cızırdama sesini andıran “çığırma” şeklinde tercüme edilebilir. Bütün tavuk haşlanır (suyu çorba için kullanılabilir), tuzlanır, biberi ilave edilir ve parçalara ayrılır. Halka şeklinde doğranan soğan kavrulur. 2 yumurtayla omlet yapılır. Hazırlanan tavuk tavaya konur, üzerine yarı pişmiş soğan eklenir, onun da üzerine limon tuzu ekilir veya limon suyu gezdirilir.

En üste parçalar halinde kesilmiş omlet konur. ½ bardak tavuk suyu ilave edilerek 20 dakika kaynatılır. Yemek omlet parçaları yukarıda kalacak şekilde servis edilir.

ISPANAK ÇIĞIRTMASI

Hazırlanması: 

# Tavuk, küçük parçalara ayrılır. Tavaya tereyağı konur, tavuk parçalarının bir yüzü kızartılır.
# Bu arada soğanlar yarım daire şeklinde doğranır, zeytinyağında normalden biraz fazla kavrulur.
# Tavuğun diğer yüzü çevrilir. Kapak kapatılır, 25 dakika kadar pişirilir.
# Sonra kavrulan soğan tavuğun üzerine yayılır, tuz ve karabiber eklenir.
# Yumurtalar çırpılır, biraz tuz ve karabiber eklenir, çırpılır, yemeğin üzerine gezdirilir. 

# Yumurta donana kadar pişirilir.f

Kartof çığırtması

Ərzaqlar:

500-600 q kartof

3 ədəd baş soğan

3 ədəd yumurta

1 x.q pomidor məti (tomat) ya da 3 ədəd təzə pamidor

2-3 x.q əridilmiş kərə yağı

Duz

Istiot

Balaca dəstə keşniş şüyüd 

Hazırlanması:

Soğanın qabığını soyub yuduqdan sonra xırda doğratırıq.

Soğanın üstünə az su, duz və yağ əlavə edib qızılı rəngdə olanadək qovururuq.

Sonra pomidor mətini əlavə edib qarışdırırıq.

Kartofun qabığını soyub yuduqdan sonra nazik yarımhalqa doğrayırıq.

Qovrulmuş soğanın üstünə kartofu əlavə edib 3-5 dəqiqə qovururuq. Duz da əlavə edirik.

Kartofun üstünə çıxanadək qaynar su töküb bişməyə qoyuruq.

Kartof tam bişəndə yeməyə yumurtanı çalıb tökürük. (Yumurtanı çaldıqda içinə az duz və istiot vururuq) Yeməyin istiotunu əlavə edib duzuna bir daha baxırıq.

Hazır isti yeməyi qaba yığıb üstünə təmizlənib yuyulub xırda doğranmış göyərti səpirik.

Nuş olsun!

f

f

f

ff

f

f

f